ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΙ ΜΑΣΤΟΡΟΙ

«Σας τάζω πως θ’ ακώ τις προσταγές των μαστόρων και του λιθαρά. Τα ζα θα τα ‘χω σαν τα μάτια μου, θα πασκίζω να φορτώνονται ούλα ίσια με τη δύναμή τους. Δε θα μαρτυρήσω μηδέ μια λέξη από τη γλώσσα μας κι όντας τρανήνω και γενώ μάστορης, στ αχνάρι του πρωτομάστορα θα πατήσω».

(Πηγή Άνθη της Πέτρας)                                                                                                                                                                                                                                    

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου 

 Όπως τα είχανε ειπωμένα και συμφωνημένα  από το βράδυ, έτσι γενήκανε. Πρωί πρωί, ολόκληρο μπουλούκι, άνθρωποι και γαϊδούρια, αργοσαλεύουν από το ένα χωριό στο άλλο και ψάχνουνε για δουλειά.  Μικρομερεμέτια  που έκαναν σε ένα χωριό  γρήγορα  τέλειωσαν.  Τα ζώα ήταν φορτωμένα με σύνεργα: μυστριά, ξινάρια, λοστάρια, βαριές, κασμάδες,  φτυάρια και ζύγια.
Στην μια πλευρά και στην άλλη στα σαμάρια ήταν δεμένες με τριχιές μικρές σανίδες λασπωμένες για να φορτώνουν και να κουβαλούν τις πέτρες.

Τ Ο ΝΙΤΕΡΕΣΟ ΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΥΦΤΟΥΣ

                                                                                             Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Δειλινό ήταν και τα ψαροκάικο αρμένιζε  στην θάλασσα περήφανο και καμαρωτό.  Ο Mάστρο Χρίστος παλιός ναυτικός, πολύξερος και πολύγνωρος καπετάνιος,  πάνω στο μικρό ψαροκάικο με δυο άλλους νέους βοηθούς του, τους ορμήνευε και τους μάθαινε την δουλειά. Κείνοι πάταγαν με τα ξυπόλητα πόδια τους πάνω στο καΐκι, έλυναν και έδεναν τα σχοινιά, ξεμπέρδευαν τα δίχτυα ,έβγαζαν τα ψάρια και βόηθαγαν στο άραγμα του καϊκιού. 

Π α ρ α δ ό σ ε ι ς από την Μ υ γ δ α λ ι ά Γορτυνίας

 (Λαογραφική πραγματεία Γεωργίου Δ. Καραλή φοιτητή 1964)

Στο κάτου Νερό λένε ότι κατέβαιναν την νύχτα οι νεράϊδες και πλένανε και νιβόσανε. Εκεί τις είδε μια φορά ο Παπαντώνης και εκοπανάγανε σκουτιά (ρούχα) και όταν αρχίνησε μια προσευχή χαθήκανε.

Λένε στον τόπο που έχει πεθάνει σκοτωμένος στο χρόνο απάνου τα μεσάνυχτα ανάβει μια φωτιά και ακούγεται ένα βογκητό. Βογκάει ο πεθαμένος. Για τούτο, τα χρόνια κείνα άμα νύχτωνε κανένας μακρυά από το χωριό και ήθελε να κοιμηθεί έξω σταύρωνε τρείς φορές με το μαχαίρι του ή με το ραβδί του χάμου τον τόπο, που θελά κοιμηθεί.

ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ

                                                                                    Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

                                                                                    

 Ντρίν,  ντρίν…….

  Άκουσε το τηλέφωνο και έτρεξε να το σηκώσει. Ήταν εννιά  η ώρα το πρωί.
__Εμπρός!  Φώναξε δυο φορές. Άκουσε μόνο  την ανάσα του και χωρίς να μιλήσει, κλακ, το έκλεισε.
Την  άλλη ημέρα, την ίδια ώρα, ξαναχτύπησε  το τηλέφωνο. Σφούγγισε τα βρεγμένα χέρια  με την ποδιά της και έπιασε το ακουστικό. Άκουσε πάλι την αναπνοή  του δυο τρείς φορές και το άγνωστο πρόσωπο δεν απάντησε στο κάλεσμά της και το τηλέφωνο ξαναέκλεισε.
Σκέφθηκε πως κάποιος είναι, που έχει χάσει τα χνάρια της και τώρα ξαφνικά την θυμήθηκε. Κάποιος νοσταλγός του παλιού καιρού είναι!  Μα ποιος είναι που την θυμάται τώρα!!

ΑΝΔΡΕΑΣ Κ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ 1896-1976

                            ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ – ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΗΣ

                ΑΠΟ ΜΥΓΔΑΛΙΑ- (ΓΛΑΝΙΤΣΙΑ) ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ

                   ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ

                                            1915-1952      

                                       

                                                                 Γράφει ο Χαράλαμπος Χ. Γιαννόπουλος

Κατά το μήνα Δεκέμβριο 2015 πραγματοποιήθηκαν στην Αμαλιάδα εκδηλώσεις για την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Ν. ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ (1915). Οργανωτές ο Δήμος Αμαλιάδας με ομιλητή τον Ηλία Νικολακόπουλο και η Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε με ομιλητή τον Γ.Γ. Δημήτρη Κουτσούμπα.

Στην πρώτη είχα μια σύντομη συνομιλία με το Δήμαρχο κ. Χρήστο Χριστοδουλόπουλο. Μου είπε ότι το σπίτι του Ν. Μπελογιάννη γίνεται μουσείο Εθνικής Αντίστασης που θα φέρει το όνομά του.

Διαπίστωσα ότι ελάχιστα είναι γνωστά για το πώς αυτό το παιδί από τα δεκα πέντε του χρόνια είχε τέτοια πολιτική και ιδεολογική συγκρότηση και εξελίχθηκε σε μεγάλο πολιτικό- στρατιωτικό, αδάμαστο, ακατάβλητο ηγέτη, μεγάλη μορφή της νεότερης Ελληνικής ιστορίας και του διεθνούς επαναστατικού κινήματος.
Μου είπε ακόμη ότι δείχνουν ενδιαφέρον και ξένοι ερευνητές, όπως και Γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι. Επειδή τυχαίνει να γνωρίζω για το θέμα, γράφω αυτές τις γραμμές, να γίνουν γνωστές και να τιμήσουν την μνήμη του.

Ο άνθρωπος που συνετέλεσε τα μέγιστα στο να ξεδιπλώσει το δεκαπεντάχρονο αγόρι, όλες τις πνευματικές, διανοητικές, ηθικές, κοινωνικές και ιδεολογικές δυνάμεις ήταν ο

                                   

Ο ΤΡΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

Ο τρούλος της εκκλησίας του χωριού μου « Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» είναι πραγματικά ένα κομψότατο, συμμετρικό, θολωτό ημισφαίριο χωρίς βέβαια ζωγραφισμένον το Χριστό Παντοκράτορα όπως συνηθίζεται.

Η διάμετρος του καλύπτει όλο το πλάτος του Ναού και  φτάνει τα οχτώ μέτρα  και είκοσι % (8,20) περίπου. Έχει 0χτώ (8) μεγάλα φωτεινά παράθυρα με πολύχρωμα τζάμια που με τον ήλιο χρυσώνουν τον εσωτερικό του Ναού.

ΠΡΟΣ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

                                

Στην Άρτεμη

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Το μέρος είναι προέκταση μιας  χαμηλής πλαγιάς  του Μαινάλου. Ένα  ειδυλλιακό  τοπίο, λίγο πάνω απ’ το χωριό μου, τη Μυγδαλιά Γορτυνίας.  Τούτο το μέρος τ’ ανέβαινα συχνά από μικρό παιδί, σαν  τσοπανάκος που ήμουνα, βόσκοντας τα λίγα πρόβατά μας. Άλλοτε πήγαινα στα χωράφια, αργά το απόγιομα το ξέστρωτο γαϊδουράκι ,  καβάλα  μονόκωλα,  για να βοσκήσει την νύχτα.Σ’ αυτές  τις πράσινες πλαγιές  έτυχα  με βροχή να κάθομαι κάτω από τα ψηλά, τουφωτά  πρίνια  κι άλλοτε, με ήλιο και ζέστη, να απολαμβάνω τη δροσιά  κάτω από τον ίσκιο τους.

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΗΣ ΔΑΦΝΗΣ

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου
Κάθε φορά που σκέπτομαι  ένα ταξίδι στην Δάφνη, η ψυχή μου φτερουγίζει και η υπόστασή μου αλλάζει. Έρχονται στο μυαλό μου  εικόνες απανωτές: Οι άνθρωποί της, τα σπίτια , οι δρόμοι, οι εκκλησιές , το Γυμνάσιο και τόσα άλλα…. Έξι χρόνια, βλέπετε, μαθητής στο Γυμνάσιο της Δάφνης, με περιπέτειες και δράσεις, είναι από τα καλύτερα της ζωής μου και δεν ξεχνιούνται εύκολα.

Όλα στροβιλίζονται μέσα μου, τραγουδούν και χορεύουν.  Δεν φταίω που δεν κάθομαι φρόνιμος   και  αναπολώ  αυτές τις σκηνές.
Σήμερα που βρέθηκα πάλι εδώ,  βασανίζω την μνήμη μου και προσπαθώ να εντοπίσω και να θυμηθώ τους ανθρώπους, που ζούσαν  στο πάνω χωριό κείνα τα χρόνια.

ΣΤΟΝ ΑΓΙΟΘΟΔΩΡΟ ΤΗΣ ΓΛΑΝΙΤΣΙΑΣ

                                                                      Του Βαγγέλη Κ Χριστοπούλου

Αισθανόμουν την ανάγκη ν’ αναζωπυρώσω παλιές  καλές αναμνήσεις από το χωριό μου, μιας και ήταν ακόμη Μάϊος μήνας και βρισκόμουν εκεί.  Ένιωσα κυρίως την  υποχρέωση να βρεθώ στον Αγιοθόδωρο και να προσκυνήσω, στο μικρό εκκλησάκι, την εικόνα των Αγίων Θεοδώρων!
Ήθελα ακόμη να καμαρώσω τα δέντρα που φυτέψαμε  στον προαύλιο χώρο του Αγίου το 2008 και να χαρώ την όμορφη άνοιξη. Στο νου μου ήταν να ψάλω, όσο ήταν καιρός, το «Χριστός Ανέστη»,  όπως έκανα παλιά σαν μικρός βοσκός, που πήγαινα με τα πρόβατα στις κοντινές πλαγιές.
Είχα να πάω εκεί  από πέρσι το καλοκαίρι, που έγινε το εξαίρετο υπαίθριο γλέντι του φίλου Φώτη Φουρνόδαυλου, όπου βόηθησα στο βράσιμο της γίδας.

Η ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Έτσι ήρθε , νύχτα «καβάλα σε άσπρο άλογο» και κανένας δεν πήρε είδηση πώς φούντωσε.

Στο χωριό είχαμε, λέει, και το πρώτο θύμα. Το είπαν στο νοσοκομείο: Από πνευμονία αρρώστησε  η θεια Βασίλω.
Ορισμένοι κοροϊδεύανε αυτούς που παίρνανε προφυλάξεις.  Ο Γιάννης, φοβητσιάρης όπως ήταν, πήρε τα υπάρχοντά του, τις κότες και τα πρόβατά του με την γυναίκα του και σκαπέτησε στου Μπουλιμέτη.
Ο Γούνης είχε τρία βράδια να έρθει στο καφενείο. Ήταν ετοιμόγεννα τα ζωντανά του, δικαιολογήθηκε.

Η ΛΙΜΝΗ Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΜΟΥ

Του Βαγγέλη Κ Χριστοπούλου
Σαββατόβραδο  είχαν έλθει περί την δύσιν του ήλιου  ψαράδες  στις ερημικές ακτές της. Νύχτωσαν , έστησαν τις σκηνές τους και   κοιμήθηκαν. Περίμεναν να φωτίσει να ξεκινήσουν το ψάρεμα.

Σαν ξύπνησαν με το χάραμα έβαλαν δολώματα στα αγκίστρια άπλωσαν τα ψαροκάλαμα στην δαντελωτή ακτή  και έριξαν  τα ψαροκόφινα στο βυθό της.
Κυριακή  πρωί κατεβήκαμε με τον Ηλία στην  καταγάλανη Λίμνη να ιδούμε τα ψάρια στην άκρη καθώς είναι εποχή που γενούν.

Η ΑΔΕΡΦΗ ΜΟΥ

Του Βαγγέλη Κ Χριστοπούλου

Έλα αδερφούλη μου! Πως είσαι; Κοιμήθηκες καλά; Όλα καλά; Να σου φτιάξω καφέ;

Έτσι κάθε πρωί, με υποδεχότανε η αδερφούλα μου η Δέσποινα στο πατρικό  μας σπίτι στο χωριό.
Εγώ της έλεγα την καλημέρα μου και εκείνη με πλησίαζε και μου την ανταπέδιδε με δυο γλυκά φιλιά στα μάγουλα.
Τώρα το Πάσχα φρόντιζε για όλους μας κάπου 15 άνθρωποι με τα κόκκινα αυγά της, την μαγειρίτσα της τα γιαούρτια της και στην ετοιμασία του σουβλίσματος του αρνιού πρώτη.

Στον Αι Γιώργη

Χοντρές σταγόνες βροχής έπεφταν γύρω και πάνω από τον Αι Γιώργη μας. Απέναντι είναι ανταριασμένα τα Αφροδίσια όρη η Στρέζοβα και η Πουρναριά. Από το κάστρο του Αι Γιώργη αγνάντευα τον όμορφο Λάδωνα με την Λίμνη του που άλλαζαν χρώματα και άκουγα τα βατράχια που συναγωνίζονταν το ένα το άλλο. Οι πυροκόκκινες βουνοπλαγιές ήταν ξαναμμένες με τα ανθισμένα πουρνάρια τους. Για λίγο από μια χαραμάδα του συννεφιασμένου ουρανού φάνηκε ο ήλιος με το βαθύ κόκκινο χρώματου. Οι χοντρές στάλες βροχής έπεφταν πολύχρωμες πάνω στην γη κι εγώ από κει αγνάντευα τα δακρυσμένα φύλλα των δέντρων και τις δροσοσταλίδες της χλόης.

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ Τ’ ΑΓΙΩΡΓΙΟΥ

 Στη θεια-Λένη  μου  του Τασιουκλή

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου
Χειμώνας  ακόμη και λογαριάζαμε τον κάθε  μήνα,  την κάθε βδομάδα, την κάθε ημέρα που πέρναγε, ώσπου να  ‘ρθει  του  Αγιωργιού.

Ήταν μια ξεχωριστή ημέρα. Ήταν μια γιορτή για τους Γιώργηδες, για τον Αγιώργη μας στον Παλιόπυργο, για όλο το χωριό μας.  Φέτος ήταν ζωντανή η άνοιξη, με την πράσινη φορεσιά, τις κατακόκκινες  παπαρούνες ,τις κάτασπρες μαργαρίτες και τα μπουμπουκιασμένα χαμομήλια της.

Είκοσι μέρες από  πριν σχεδιαζόταν στο μυαλό μας το πανηγύρι. Ο καθένας κι ένα όνειρο

Πόσα σχέδια και στοχασμοί γεννιόσανται στο νου της μεγαλοκοπέλας που τα χρόνια της πέρασαν!  Μέσα της έχει μια δειλή φλόγα, έχει αγωνία, περιμένει! Θα την καλέσει στο χορό το παλικάρι  που χρόνια το αγαπά; Να μην πάει άλλος χρόνος χαμένος!

Ο Λ Α Μ Π Ρ Ι Α Τ Η Σ

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Ήταν φορές που η μάνα του,  δεν είχε γάλα και άλλες φορές  δεν ήθελε το αρνί της να βυζάξει. Το βράδυ με την λάμπα πετρελαίου για να βλέπουμε, πηγαίναμε στο κατώι. Τα κάτασπρα αρνάκια, μας περίμεναν και  με τα καμώματά τους και τις φωνές , μας γέμιζαν χαρές.

__Για άϊστε (πηγαίνετε)  παιδάκι μου τώρα, να κουμανταρήστε τα μαρτίνια και καθίστε μετά  όσο θέλετε. Γυρίστε  να φάμε και μετά ότι ώρα θέλετε κοιμάστε.  Έχετε το νου σας στην μπάλια μας.

05 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Η 2015

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

   Η κυρά  δεν πρόλαβε να φτάσει στο κρεβάτι. Μια σκοτοδίνη της ήρθε,  έβαλε τα χέρια της στον τοίχο και στύλωσε το κορμί της. Προσπάθησε να κρατηθεί όρθια, μα τα πόδια της λύγισαν και έγειρε προς τα κάτω. Έτρεξα με λαχτάρα,  της έπιασα το χέρι και την βόηθησα να ξαπλώσει. Ανήσυχος , άνοιξα την μπαλκονόπορτα να μπει  λίγο φως  και αέρας μέσα στο μικρό δωμάτιο και γύρισα κοντά της.

__Τί έπαθες;  Την ρώτησα.

__Ξέρω κι εγώ! Δεν νοιώθω καλά, ζαλίζουμε όλη αυτή την εβδομάδα.

Υ Ψ Η Λ Α Ν Τ Η Δ Ε Σ

Στων Υψηλάντηδων τ' αρχοντικό, στο Κισνόβο της Ρωσσίας, την 16/2/1821 κάθονται στο τραπέζι από τα πέντε αδέρφια οι τέσσερες: Αλέξανδρος, Δημήτριος, Νικόλαος και Γεώργιος και αντικρύ τους οι γραμματικοί τους Γ. Λασσάνης και ο Γ. Τυπάλδος και γράδφουν την προκήρυξη. Η απόφαση ήταν παρμένη και μένει το σύνθημα του αγώνα να δοθεί
Σκυμμένοι οι δυο πιστοί γραμματικοί ζυγίζουν της προκήρυξης την κάθε λέξη.

Η ΠΙΚΡΗ ΕΙΔΗΣΗ

(Γράφει ο Παλιοπυργήσιος)

28 Οκτωβρίου 2015. Στο χωριό μας, Μυγδαλιά, έγινε η τελετή των αποκαλυπτηρίων του   ανακαινισθέντος   Μνημείου   των   Πεσόντων   πατριωτών,   που   θυσιάστηκαν   για   του Χριστού την πίστη την αγία και για της πατρίδας την ελευθερία, σ’ όλους τους πολέμους,από το 1912-13 ως το τέλος του τρισκατάρατου εμφύλιου πολέμου. Παραβρέθηκαν πολλοί πατριώτες,   70   περίπου   αν   και   ήταν   καθημερινή. 

Η Ο Δ Ο Ν Τ Ι Α Τ Ρ Ο Σ

Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου                             

Δεν κοιμήθηκα απόψε!.

 Πολλές φορές βγήκα έξω από το σπίτι μου και κάθισα κάτω από την κληματαριά.  Το τριζόνι κουρνιασμένο στο σκοτάδι της νύχτας, ακούγεται μονότονο:  τρρ… τρρ…. Τρρ…

Το φεγγάρι, λες και ήταν κρεμασμένο από μια κωνική  διπλοκορφή των Αγράφων, κοντά στην Γρανίτσα Ευρυτανίας, στέκεται ολόφωτο στον ουρανό και κάνει τον τόπο αγνώριστο.  Οι φωνές των ζώων τώρα που βγήκε  είναι παράξενες…

Μπαίνω μέσα στο σπίτι, σιγοπατώντας, να μην κάνω θόρυβο, γιατί κάποιοι κοιμούνται. Ρίχνω κάτι στην πλάτη μου, γιατί η άχνη της λίμνης  που απλώνεται ήρεμη σε μικρή απόσταση, μου περονιάζει τα κόκαλα. Έπειτα βγαίνω έξω στην άλλη άκρη του κήπου, που είναι η καρυδιά, κρατώντας ένα ποτήρι  στο χέρι με αλατόνερο.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

 ΒΑΓΓΕΛΗΣ Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Όσο κόντευαν να έρθουν τα Χριστούγεννα, το ξεροπάγωνο γινόταν αφόρητο. Στα βουνά τα σύννεφα ακούμπαγαν βαρυφορτωμένα επάνω τους και οι κορφές  φέγγανε από το άσπρο  χιόνι που έριχναν. Στέλνανε και σε μας χαμηλότερα την αντάρα και αδύναμες, καταϊδρωμένες  νιφάδες χιονιού. Τα νερά κρουστάλλιαζαν, καθώς ψιλόβρεχε ασταμάτητα και έκανε τα σοκάκια και τους  δρόμους  της Γλανιτσιάς  αδιάβατους από την λάσπη. Το κρύο τσουχτερό, έριχνε όλη την κακία και την απειλή του επάνω μας. Κοκκίνιζαν και μελάνιαζαν  οι μύτες, τ’ αυτιά και τα ημίγυμνα και ξυπόλυτα πόδια μας. Μα κάπου και ο Θεός άκουγε τα παρακάλια μας, έπαιρνε λίγο ο ήλιος, στέγνωνε ο τόπος και εμείς τα παιδιά ξεδίναμε με παιγνίδι στην  πλατεία του χωριού. Γενικά το κρύο και τη βροχή δεν τα χαμπεριάζαμε τότε, ούτε τις συνέπειες βέβαια. Το παν ήταν για μας το παιγνίδι.

ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΟΥ (ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ)

 Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Στα συμπαθητικά  δύο καφενεία της πλατείας, ως επί το πλείστον είμαστε οι ίδιοι θαμώνες κάθε ημέρα. Άλλοτε πίνουμε το καφεδάκι μας, αμίλητοι, σοβαροί, σκυθρωποί και άλλοτε μια ηλιαχτίδα γέλιου, χαράς και κεφιού αλλάζει τα πάντα.

Σαν έρχεται το φθινόπωρο και χειμωνιάζει, δίπλα από την σόμπα όλοι μαζεμένοι κοντά κοντά, ζωηρεύομε τη συζήτηση. Τα καλαμπούρια και τα ανέκδοτα δίνουν και παίρνουν και τα γέλια φουντώνουν.

Φαίνεται μόλις είχε ξεκινήσει η συζήτηση για το σημερινό συμβάν στο ποιμνιοστάσιο του  Γιάννη. Καθώς μιλούσε, όλοι τον κοίταγαν πρόσχαρα.

ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΟΥ (Μπρουκλόγιαννης –Μαγκογιώργης)

Του ΒΑΓΓΕΛΗ   Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Εδώ και   τρία χρόνια περίπου (2012) ξεκίνησα να  καταγράφω,  όπως τις άκουγα,  διάφορες μικρές  ιστορίες  του χωριού μου, Μυγδαλιά Γορτυνίας.  Δεν μπορούσα να φανταστώ τον πλούτο  και την ομορφιά που κρύβουν μέσα τους οι κάθε λογής λαϊκές παραδόσεις.  Κατάφερα να καταγράψω ελάχιστες από το σύνολο. Βέβαια δεν έγινε έγκαιρα  συστηματική δουλειά, για να καταγραφούν πολλές από τις θυμοσοφίες, τα ανέκδοτα  και τα καλαμπούρια των πατριωτών. Πολλά  χάθηκαν στον πυθμένα της αιωνιότητας. Κατόρθωσα όμως, άλλα από δω και άλλα από κει,  αρπαχτά όπως λέμε,  να καταγράψω και στο χαρτί λίγα απομεινάρια.

ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ (Θύμισες -1964)

                                                                          

Του ΒΑΓΓΕΛΗ   Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Αυτό το κείμενό μου είναι αφιερωμένο με πολλή αγάπη σε κείνες τις αγνές ψυχές που έκλεισα στην καρδιά μου και μένουν ζωντανές μέχρι σήμερα. Στις  συμμαθήτριες και τους συμμαθητές μου. Στους καθηγητές μου, που δεν έπαψα να τους θυμάμαι και να τους αγαπώ. Στην Δάφνη μου, την δεύτερη πατρίδα, που τη λατρεύω και « έχω ένα κρυφό μυστικό να της πω»: Την αγαπώ!

     B  GIRAKAS................

ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ (Δάφνη-Βεσίνι 2015)

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ Κ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Είκοσι μία Οκτώβρη.

 Καλεσμένος ταξιδεύω, να επισκεφθώ το  όμορφο Βεσίνι.

 Ο πρωινός ήλιος  διώχνει τα αραιά σύννεφα στον ουρανό.  Καθώς κατηφορίζω προς την λίμνη του Λάδωνα, μια ασπριδερή καταχνιά ανεβαίνει  και σούρνεται μέσα στις ρεματιές πρώτα,   και ύστερα αναρριχάται  στα βουνά και στα φαράγγια. Δροσοσταλιές στους κλώνους και τα φύλλα των δέντρων από την πρωινή ψιχάλα.  Πέρασα  την Λίμνη  από την καινούργια γέφυρα, καμάρωσα της Κυράς το Γεφύρι, που ήταν ξεσκέπαστο από το νερό και έφθασα στην Περαμεριά. Περνάω έξω από το Γιοβαίϊκο σπίτι και η Χρυσούλα, μια περιποιημένη και καλοσυνάτη πατριώτισσα, με προσκαλεί ευγενικά να πιούμε καφέ.

Η ΑΝΑΚΑΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟΥ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Το χωριό μου, Μυγδαλιά Γορτυνίας, έχει μια πολύ όμορφη  εκκλησία, την Κοίμηση της Θεοτόκου που χτίστηκε το 1888. Είναι στην θέση ενός παλιότερου μικρού ναού που και κείνος είχε χτιστεί το 1831ή1838.  

                   Είναι να θαυμάζει κανείς την προθυμία των προγόνων  μας που βόηθησαν με προσωπική εργασία και πρόσφεραν υλικά αγαθά, (σιτάρι, μαλλιά, κτηνοτροφικά προϊόντα….) για την πληρωμή των μαστόρων. Και βέβαια πρόσφεραν δωρεάν την διατροφή στα ζώα τους και στους ίδιους.

Λένε ότι το νταμάρι, που έβγαζαν την πέτρα, ήταν στ’ Αρδούνια, στο χωράφι του Τέλαρου, προς την  πλαγιά της Λιάσκοβας. Εκεί είχαν και καμίνια που έβγαινε η ασβέστη, απαραίτητη για το έργο.

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΣΤΗ ΜΥΓΔΑΛΙΑ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ 28^ης  ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

ΣΤΗ ΜΥΓΔΑΛΙΑ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ

Α)  28^η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Β) ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΗΡΩΟΥ ΠΕΣΟΝΤΩΝ

    Μυγδαλιά 28 Οκτωβρίου 2015

ΜΙΑ ΑΠΟΦΡΑΔΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ (ΜΥΓΔΑΛΙΑ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ)

Θυμάται ο
 Χρίστος Χριστόπουλος.

Μικρό παιδί σχετικά έζησα εκείνη την αποφράδα ημέρα για το χωριό μας και σαν φοφισμένος θεατής του δράματος που παίχτηκε στον τόπο μας, και σαν μέτοχος της δραματικής εκείνης παράστασης.

Διατηρώ στη μνήμη μου ακόμη αρκετές, έντονες σκηνές.  Όχι βέβαια όλο το δράμα.

 Μιλώ για την 1^η Οκτώβρη 1946, όπου το χωριό μας, Μυγδαλιά Γορτυνίας, εκείνη την ημέρα λαβώθηκε σκληρά από μια εγκληματική ομάδα που την αποτελούσαν κακοποιοί και δολοφόνοι υπάνθρωποι........

Ε Κ Λ Ο Γ Ε Σ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

(Απόσπασμα)

 Η επίσκεψη για ψηφοθηρία στα καλύβια ξεκίνησε από το κόμμα της Προόδου.
O κομματάρχης Γεώργιος Ξουράφης, καβάλα στο ψηλό και γεροδεμένο μουλάρι του πήγαινε μπροστά. Ακολουθούσε ο Γεώργιος Κάντας πάνω στο δικό του ζω. Του Κάντα το μουλάρι, ήταν πιο λαμπροφορεμένο, με καινούργια καπίστρια, στέρεο σαμάρι και ένα κατακόκκινο κιλίμι επάνω. Είχε ιππεύσει της διχάλας, ακούμπαγε τα πόδια του στις σκάλες και το ταξίδι του ήταν άνετο. Ακολουθούσε ο Γιάννης Λαθούρης, με μια τρίχρονη άσπρη φοραδίτσα, όλο τσαχπινιά και καμάρι. Μαζί τους είχαν πάρει τον γεροδεμένο Θανάση Νταή, που ήξερε καλά τους δρόμους στα καλύβια, αλλά μπορούσε να τρομοκρατήσει ορισμένους, που δεν θα ήθελαν να τους ψηφίσουν.

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΟ ΜΠΟΥΛΙΑΡΙ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Ήμουν τυχερός φέτος που βρέθηκα στο χωριό Μπουλιάρι και άκουσα  από  τις  ρίζες της την  αγνή δημοτική μουσική. Ήταν μια πρόκληση, ένα κάλεσμα του τόπου και των ανθρώπων του. Ο Σύλλογος Μπουλιαριτών  διοργάνωσε  φέτος, όπως και κάθε χρόνο, στη γιορτή της Αγ. Άννας  25.7.2015 το πανηγύρι.

Είχε παραδοσιακά όργανα, όπως κλαρίνο και κιθάρα , δημοτικά τραγούδια και παραδοσιακούς  χορούς.

Α Π Α Γ Ω Γ Η

Του  Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Κόντευε μεσημέρι. Ο ήλιος έτσουζε  και τα γίδια βόσκοντας είχαν πάρει συνέπαγα  την καταπράσινη πλαγιά, κατηφορίζοντας στο κεφαλόβρυσο.

Ο Πάνος, από το πυκνό δάσος,  βγήκε σ’ ένα ξάριο, ακολούθησε το περικοπό δρομάκι και πρώτος έφτασε  στην πηγή, που είναι στην άκρη του κάμπου.

Έπλυνε τα χέρια του, γέμισε τις χούφτες του με δροσερό νερό και τo ‘ριξε στα μούτρα του, για να διώξει την κάψα του προσώπου του.

ΟΙ ΑΚΛΑΔΟΥΡΕΣ ΜΙΑΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ

Συνέχεια από προηγούμενο

ΤΟΥ  ΚΩΣΤΑ  Π.  ΜΑΡΙΝΗ

Στο 71 τεύχος της «Νέας Εστίας»  ο κ. Ν. Α  δημοσίεψε για το βιβλίο μου «Α ν τ ί λ α λ ο ι από  το χ ω ρ ι ό   μ α ς» μια κριτική, που αν την πάρουμε για σταφιδόκλημα και θελήσουμε να το κλαδέψουμε, όσο κι αν ψάξουμε σε δάφτο, δε θα βρούμε ν’ αφήκουμε πείρο για «νοικοκύρη», όλο ξεράδια και στερφάδια θα ναι, σαν τα κλήματα που έκαψε ο πάγος εφέτο. Εξόν από τούτο όμως, η κριτική του αυτή είναι και ολότελα αντίθετη από τις κρίσεις, που η ίδια η « Νέα Εστία» έγραψε ως τώρα γι΄ αυτή μου την μελέτη, που δημοσίεψε σε δέκα συνέχειες.....

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΟΛΟΙ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΡΑΒΡΕΘΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΤΙΜΗΣΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΜΑΣ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΤΡΙΩΤΗ, ΦΙΛΟΛΟΓΟ, ΛΑΟΓΡΑΦΟ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΩΣΤΑ Π. ΜΑΡΙΝΗ ΣΤΗΝ ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΣ.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ Π. ΜΑΡΙΝΗ

                           « Α ν τ ί λ α λ ο ι     α π΄      τ ο    χ ω ρ ι ό    μ α ς»

Η δημοσίευση έγινε στο περιοδικό  Ν.  ΕΣΤΙΑ στον τόμο ΣΤ σελ 1037-1038 το 1929.

Το βιβλίο του κ. Μαρίνη αποτελείται από μια σειρά μελετών λαογραφικού περιεχομένου που δημοσιεύτηκαν σε περασμένα τεύχη της  «Ν. Εστίας» και εκδίδονται τώρα όλες μαζί, διορθωμένες και συμπληρωμένες . Οι μελέτες αυτές είναι εμπνευσμένες απ’ την ζωή των χωρικών της Γορτυνίας κι έχουν γραφτεί στο γλωσσικό της ιδίωμα. Διαιρούνται στις τέσσερις εποχές του χρόνου, ώστε να δοθεί ευκαιρία να παρελάσουν μια – μια όλες οι αδρομερείς σκηνές της ζωής των χωρικών.

ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Του  Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

   Ήταν παραμονή του Αγίου Κωνσταντίνου. Η θεία Μαρία του Μπερέτσου από την Κερπινή, μιας και δεν μπορούσε η  φίλη της η Αρειστίδαινα  φέτος να πάνε  μαζί στο Εικονοστάσι, θα πήγαινε μόνη της, ν’ ανάψει  ένα κερί και το καντήλι.

Το πρωί είχαν πάει οι δυο ανύπαντρες γειτονοπούλες της , που πάντα πήγαινε μαζί τους , να το ανάψουν. Η θεια Μαρία είχε έξι παιδιά.  Ο  γιός της ο  Κώστας ήταν  στην Αθήνα και ο Γιώργος της πολλά  χρόνια  στην Αυστραλία . Πήγαινε και παρακάλαγε τον Άγιο, να τους  έχει καλά και να τους  φέρει μια μέρα κοντά της, πριν κλείσει τα μάτια της.

Ο ΓΕΡΟ ΤΣΙΟΤΣΙΟΛΑΣ 1906 -1993

Του Βαγγέλη Κ Χριστοπούλου

Ήταν γιός του Χρηστάκη Φουρνόδαυλου  (Μποσμή) και της Δέσπως και γεννήθηκε δίδυμος με το Γιάννη τον Μποσμή (Τσαγκαρόγιαννη). Σε πολλά έμοιαζαν με τον αδελφό του. Είχε πυροκόκκινα  μάγουλα, χοντρή μύτη, χοντρά και σαρκώδη χείλη. Τα μάτια του ήταν σαν  καταγάλανες χάντρες σε βαθιές κόγχες. Είχε παχιά φρύδια , στρογγυλό   κούτελο, πυκνά μαλλιά στο κεφάλι, ελαφριά γενειάδα και ένα αιώνιο γλυκό χαμόγελο στο στόμα.......

Σ π η λ ι έ ς τ η ς Γ λ α ν ι τ σ ι ά ς

Σπηλιά του Κυριακόγιαννη

Του  ΧΡΗΣΤΟΥ  Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

Σπηλιά του Κυριακόγιαννη;

Δύο είναι οι βασικοί λόγοι, κατά την γνώμη μου, που μπορούν να κάνουν τους  ανθρώπους να ενδιαφέρονται για τις σπηλιές.  Ο ένας είναι ιστορικός και ο άλλος τουριστικός, δηλαδή πρακτικός.

Όσον αφορά τον πρώτο λόγο, έχουμε να πούμε πως κάθε σπηλιά στην Ελλάδα, σ’ αυτόν τον  αιματοποτιμένο τόπο, με τις τόσες και τόσες περιπέτειες πούχε στη μακραίωνα ιστορία του, είναι κι ένα μνημείο, ένα μνημείο με ιδιάζουσα μορφή κι ιστορία. Η τύχη και η ζωή των προγόνων μας επι  τουρκοκρατίας ήταν πολλές φορές  συνυφασμένη με τις σπηλιές.

Π Α Λ Ι Ο Π Υ Ρ Γ Ο Σ

Του Βαγγέλη Κ.Χριστοπούλου

Σε μια από τις  βόρειες χαμηλές πλαγιές του Μαινάλου, σ’ ένα πλάτεμα με χούνες, λάκκες και καταράχια είναι χτισμένος ο συνοικισμός της ιστορίας μας, ο  Π α λ ι ό π υ ρ γ ο ς.

Πήρε το όνομά του από τον  Φράγκικο πύργο που υπήρχε εκεί  κοντά, του  οποίου τα ερείπια  παραμένουν ακόμα και σήμερα .

Ο Παλιόπυργος ήταν  ένας μικρός αγροτοποιμενικός συνοικισμός, η αρχή του οποίου χάνεται στο βάθος του χρόνου. Σημαντικός και αγαπημένος για όσους από μας ζήσαμε  εκεί.....

ΟΙ ΠΡΟΠΑΝΤΕΣ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ  Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
               

Η Γορτυνία , ορεινή επαρχία με βραχώδη εδάφη,  είναι γεμάτη  από επιφανειακές  σπηλιές, καταβόθρες,   τρύπες και πρόπαντες. Όταν σκάβεται η γη της, για να γίνει κάποιο έργο ή  κάποιος δρόμος, φαίνονται  γουβώματα άλλοτε αβαθή και άλλοτε βαθιά   και είναι  εμφανείς παντού οι  σταλαγμίτες και σταλακτίτες.  Είναι βέβαιο  ότι  στο υπέδαφός της,   υπάρχουν και πολλές υπόγειες σπηλιές αγεωγράφητες, ανεξερεύνητες, που στον τόπο μας τις ονομάζομε  πρόπαντες.

ΤΟ ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΚΑΝΑΤΙ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ  Κ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

      Στον Αντρέα Γ. Γούνη..................

Στο σπίτι τους είχαν ένα ξύλινο κανάτι που έπιανε μέσα δυο οκάδες .  Το στόμα του το σκέπαζε ένα πλατύ καπάκι, είχε ένα ωραίο χερούλι και  ήταν δεμένο  με  τρία όμορφα στεφάνια από ξύλο επίσης. Ήταν  φτιαγμένο από κέδρο και ανέδιδε  συνέχεια την χαρακτηριστική  μοσχοβολιά του.

Όπως έλεγαν το είχε  φτιαγμένο με τα χέρια του ο παπούς τους, ο πατέρας  του πατέρα τους, και γι αυτό το πρόσεχαν σαν τα μάτια τους.........

ΑΓΡΙΟΓΟΥΡΟΥΝΑ ΣΤΗ ΜΑΥΡΟΜΑΝΤΗΛΟΥ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ Κ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ   
 Λόγος που δεν είναι αληθινός, δεν βγαίνει από το στόμα του Παπά-Βασίλη.  Το είπε στο Σπύρο το Μαύρακα:

__Τι κάθεστε!  Χθες είδα στην Παναγιά τη  Μαυρομαντηλού , ένα  γουρούνι κατάμαυρο και στις Δασκαλέϊκες χούνες πάνω από είκοσι αγριογούρουνα! Τι κάνετε  και τεμπελιάζετε εδώ στην πλατεία;

ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ Κ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ                     Απέναντι στη μισάνδρα μας, όταν ξάπλωνα στο κρεβάτι, έβλεπα κρεμασμένη τη μαγκούρα και τη  γκλίτσα μου. Τότε έμπλεκε η σκέψη μου και ατέλειωτες συζητήσεις γίνονταν μέσα μου. Αυτά τα συμμετρικά ραβδιά, με το στρογγυλό κεφάλι και την σκαλισμένη και όλο κεντίδια   γκλίτσα  μού θύμιζαν τους γέρους, που  πάνω τους στύλωναν το κουρασμένο κορμί τους. Τους νιους που καμάρωναν  κρατώντας το περίτεχνο κλιτσοράβδι τους και κόρδωναν το λυγερό τους σώμα.

Ο ΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΕΟΥ

Του Βαγγέλη Κ Χριστοπούλου.
 Η θεια Βαγγελιά, αν έβρισκε πλάκωση στο μύλο και ήταν να γυρίσει αργά το βράδυ στο σπίτι, φοβόταν να περπατά στις ρεματιές και το δάσος. Γι αυτό  σκέφθηκε να πάρει μαζί της τον μεγαλύτερο γιο της, τον Αριστείδη, μιας και η γειτόνισσα και συννυφάδα της ,η Κατερίνη, η  Τσιωτσιολού, δεν θα πήγαινε μαζί της στο μύλο, γιατί είχε αλέσει προ ολίγου χρόνου και είχε πέντε-έξι  ζυμωσιές αλεύρι στο κασόνι της, όπως έλεγε.

ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Στου Καρατζά την τρούπα

Γράφει ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Στο  καιρό της μαύρης κατοχής (1941-1944) δύο ήσαν κυρίως τα προβλήματα του κοσμάκη.  Η αβάσταχτη πείνα και η διαρκής απειλή θανάτου από του κατακτητές, κυρίως από τους Γερμανούς.

Η πείνα στο χωριό μας ενδημούσε από παλιά, αλλά στην κατοχή έγινε ανυπόφορη για τους περισσότερους. Στην ύπαιθρο η απειλή και ο φόβος από τον εχθρό είχε διαβαθμίσεις.

Στα χρόνια 1943-44 οι Γερμανοί κατακτητές , λόγω και της Εθνικής  Αντίστασης είχαν περιοριστεί στα κέντρα της χώρας και από καιρού σε  καιρό, έκαναν επιδρομές στην ύπαιθρο χώρα για εκκαθαρίσεις και αντίποινα........

Χελιδόνια

Του Βαγγέλη Κ.  Χριστοπούλου
Είναι  Σεπτέμβρης και ο  κήπος ακόμη είναι καταπράσινος . Οι λίγες κόκκινες ντομάτες κρεμασμένες ανάλαφρα  στα παλούκια, δίνουν το δικό τους τόνο. Οι αγγουριές απλωμένες  αναρριχώνται και τυλίγουν  με τους βλαστούς και τα κίτρινα λουλούδια τους, τα πράσινα βλίτα, τα σύρματα, τις φράχτες. Εδώ εκεί φαίνονται μισοκρυμμένα  αγγούρια μέσα στην πράσινη χλόη. Πιο πέρα οι ντάλιες με τα πολύχρωμα λουλούδια τους, είναι γεμάτες μέλισσες και πεταλούδες που ρουφάνε το χυμό και παίρνουν την γύρη τους........

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Του Βαγγέλη Κ.  Χριστοπούλου

Λογαριάζαμε στην μικρή παρέα του καφενείου και την δική του παρουσία.  Ακόμα δεν είχε έρθει από την Αθήνα και αναρωτιόμαστε.  Τι έγινε;

Μπας και σταμάτησε να λαχταρά το χωριό;

Για τον  Νίκο του Μπιτσίλη μιλάμε, για αυτόν πρόκειται.

Ερχόταν χρόνια και χρόνια στο χωριό, όταν ακόμα ήταν στην ζωή η μακαρίτισσα η μάνα του, η Bγενιά, που τον καλοδεχόταν ............................