Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2018

Ξ Ε Ρ Ο Λ Ι Θ Ι Ε Σ


                                                            Του Βαγγέλη Κ. Χριστοπούλου

Σεπτέμβρης μήνας  ήταν που περπάταγα,   άλλες ημέρες προς το Σίμπαινο, την Παναγιά , της Κυράς το Γεφύρι και  άλλες στον Αγιάννη, το Στρογγυλό την Βιολέτα μέχρι την Τάρνοβα το ψηλό τσιούμπι.
Ήθελα να δω κατάφατσα ανεβαίνοντας τις πλαγιές ,  πεζούλες, μάντρες, ξερολιθιές και  φράχτες  σε καλύβια και αλώνια.  Ήθελα να δώ  τα σύνορα χωραφιών και τη γη,  χωρισμένη και  κομμένη σε πολύμορφες φέτες. 


Οδοιπορώντας αφέθηκα κείνες τις μέρες σε  όνειρα,  βλέποντας μισοργωμένα χωράφια, τα βόδια να τραβούν πίσω τους το αλέτρι και να συνεχίζουν το όργωμα. Ύστερα την βροχή που έπιασε και έπεφτε με  το νερό να  απλώνεται  πάνω στο χώμα με τις ίσιες πεζούλες, που έφτιαξαν τα άγια χέρια των δικών μας ανθρώπων.  Και το όνειρο συνεχίζεται,  με  δεμάτια με στάχυα που είναι απλωμένα σαν πρόβατα κατά γης και ζώα που περνούν φορτωμένα  και  πηγαίνουν στ΄ αλώνια.
Τις   ξερολιθιές που έφτιαξαν οι άνθρωποι  εδώ και δεκάδες αιώνες  μετέτρεψαν τα επικλινή εδάφη σε επίπεδα και το έδαφος έγινε γόνιμο και οι άγονες πλαγιές καλλιεργήσιμες και έτσι εξασφάλισαν την τροφή τους .
Μέσα στα άγονα και χέρσα χωράφια , στις δασωμένες πλαγιές τις ρεματιές και τα ρουμάνια  με το μαγικό του χέρι ο παλιός αγρότης έφτιαξε ξερολιθιές. Πήρε της πέτρες από τον κόρφο της μάνας γης και έφτιαξε συμπαγή αρμονικά πλέγματα. Τις μάντρες.  Αυτές οι πέτρες τα ξερολίθια, το ένα δίπλα και πάνω στο άλλο , παραμένουν ένας εντυπωσιακός θησαυρός στα πετροχώραφα και πάνω στην Γλανιτσιώτικη  γη. Δεν  άφησαν σπιθαμή γης χωρίς πεζούλες και μάντρες!
Αυτές οι ντόπιες πέτρες , είναι  κέντημα στον μεγάλο καμβά των αγροκτημάτων σαν  έγιναν ξερολιθιές και όχι μόνο ομόρφυναν τον χώρο, αλλά συγκράτησαν τα φτωχά χώματα, στον αδυσώπητο και φθοροποιό χρόνο που αθόρυβα στο διάβα του τις αποσυνθέτει. Αυτή η φολιδωτή πεζούλα γεμάτη σχισμές σχέδια και σχήματα συγκρατεί και κρατά με σθένος το χώμα και το νερό.  Εκεί βρίσκουν καταφύγιο φυτά και ζώα στην ζέστη και το κρύο  στην  γέννηση και τον θάνατο.
Σήμερα που η ύπαιθρος άδειασε από ανθρώπους δεν γίνονται ξερολιθιές και κείνες που έφτιαξαν αιώνες ολόκληρους πριν αφανίζονται με τον πιο βάναυσο τρόπο , σιωπηλά και αθόρυβα από γνωστές και άγνωστες δυνάμεις. Άλλες καρτερούν πότε θα σωριαστούν κάτω σε θλιβερά ερείπια για να μην ξανασηκωθούν ποτέ και άλλες έχουν μεταβληθεί σε άμορφη μάζα μέσα σε πυκνά και  φαρμακερά βάτα και πουρνάρια.
Στα πιο μακρινά και απόμερα σημεία του χωριού μου και της πατρίδας βλέπεις τι σπουδαία δουλειά έγινε από το άγνωστο μελισσολόι αγροτών και μαστόρων στην αχαμνή και άπαχη αυτή γη. Περπατώντας πάνω σε παλιούς διάσπαρτους από πέτρες δρόμους, δεξιά και αριστερά ορθώνονται μάντρες  άλλοτε σαν γίγαντες πανώριες, αινιγματικές και σιωπηλές και άλλοτε ξέψυχες, μισογκρεμισμένες, πετρωμένες και έτοιμες να καταρρεύσουν από την καταλυτική μανία του χρόνου και των στοιχείων της φύσεως που ανελέητα τις δέρνουν.
Οι παλιοί ελικοειδείς  στενοί δρόμοι στρωμένοι με πολύμορφες πέτρες με τα σκαλάκια και το δυσκολοδιάβατο πέρασμά τους   και σήμερα σε βάζουν σε μύριες σκέψεις.
Θυμίζουν το βασανιστικό περπάτημα που έκαναν χωρίς παπούτσια οι άνθρωποι, το καθημερινό περπάτημα πολλών χιλιομέτρων, την ανασφάλεια που είχαν σε γκρεμίλες σε χαράδρες και ανώμαλα φαράγγια. Με την επίσκεψή μου σε τέτοιους δρόμους τελευταία άκουσα με τα μάτια της ψυχής μου το γλυκοσιούρηγμα και το τραγούδι  των εργατών που γύριζαν το βράδυ από τα χωράφια στο χωριό. Το ποδοβολητό των φορτωμένων ζώων με καρπερά αστάχια και καλαμπόκια και μποστάνια  των αγρών και του κάμπου. Το κλάμα του μικρού παιδιού κρεμασμένο με την νάκα στο πλευρό του μουλαριού.  Με αυτές τις εικόνες, με τέτοιες θύμησες , αισθάνεσαι την επικοινωνία και συνομιλείς με τους ανθρώπους του παρελθόντος. Είναι τόσο έντονες οι εικόνες που δεν γίνεται να τους ξεχάσεις.
Μέσα στην απόκοσμη σιωπή έχεις την αίσθηση της επικοινωνίας , νοιώθεις την επαφή με τους ανθρώπους  που διαφέντεψαν , αναγώμησαν και άλλαξαν  τον τόπο. Πήραν την ντόπια πέτρα και έφτιαξαν τις πεζούλες . Σχημάτισαν πάνω στο έδαφος ανάγλυφες ζωγραφιές με όλα τα γεωμετρικά σχήματα και κόσμησαν  τα χωράφια με πολλά άλλα σχέδια.
Οι κάτοικοι έβαλαν την δύναμή τους , την σοφία τους τα χεράκια τους στην άγονη γη και έφτιαξαν ξερολιθιές να συγκρατήσουν τα χώματα να κάνουν παραγωγή σιταριού να ζήσουν. Όσες φορές και να βρίσκουμε στην μικρή πατρίδα μου το χωριό μου, νιώθω την ανάγκη να φέρνω μέσα μου αυτές τις υπέροχες στιγμές του μόχθου  του κόπου και  της δημιουργίας αυτών των ανθρώπων. Αυτό το αίσθημα θαυμασμού που ασκεί αυτός ο υπέροχος χώρος του χωριού μου για τους ανθρώπους του,  είναι που με δένει με μεγάλη αγάπη.

Μα η μαγεία του τόπου δεν είναι μόνο οι παλιοί  λιθόστρωτοι δρόμοι οι ξερολιθιές, οι πεζούλες τα τοιχία  και οι μάντρες, αλλά και τα άλλα προσεγμένα πέτρινα κτίσματα. Τα καλύβια, τα εξωκλήσια οι στρούγκες τα αλώνια που είναι αθάνατα έργα.  Με την ακούραστη δουλειά  αυτών των αγροτών - μαστόρων ξετυλίγεται η ομορφιά στον τόπο  μέχρι σήμερα.  Οι καλύτεροι έγιναν χτίστες που έφτιαξαν όμορφες εκκλησιές σχολεία όμορφα σπίτια .
Εδώ βέβαια δεν μιλάμε για επιβλητικά μνημεία, αλλά για κατάθεση ψυχής αυτών των ανθρώπων που άφησαν πάνω  στον ένδοξο τόπο μας, το χαμόγελό τους, την κούραση τους, την αγωνία τους την αγάπη και την ζωή τους.  Προ πάντων άφησαν μια ανεπανάληπτη συνεχή ζωγραφιά πάνω στην γη μας.
Αυτές τις γοητευτικές δημιουργικές στιγμές των ανθρώπων του χωριού μου, φέρνω νοερά στην μνήμη μου , όσες φορές βλέπω κομμάτι κομμάτι αυτή την όμορφη γη.
Ας είναι αυτή η θύμηση αυτή η σκέψη αυτό το ξετύλιγμα της γης με τα σχήματα, τις μάντρες , τις  πεζούλες, τις ξερολιθιές και τα άλλα κτίσματα, ένα μνημόσυνο των τιμημένων ανθρώπων του χωριού μου, που κράτησαν, αναστήλωσαν, έκαναν να καρπίσει η γη μας και να μείνει μέχρι τώρα ζωντανή

 Βαγγέλης Χριστόπουλος 15.1.2018.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου