Πέμπτη 18 Απριλίου 2013

ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΓΛΟΓΟΒΑΣ ( 20/4/1944 )



                    
Στα χρόνια της γερμανικής Κατοχής οι κάτοικοι της υπαίθρου χώρας  ζούσαμε τις μέρες μας με δύο αντίθετα συναισθήματα -- εκτός της πείνας—εκείνο του φόβου και το άλλο του ενθουσιασμού.
Ο ενθουσιασμός γεννιόταν από την εθνική αντίσταση, όπου η συχνή παρουσία των ανταρτών με τα επαναστατικά τους τραγούδια, μας έδιναν την αίσθηση ότι η λευτεριά πλησιάζει.....
Ο φόβος  πάλι μας κυρίευε όταν έφτανε η είδηση ότι οι Γερμανοί θα ξεκινούσαν σε φάλαγγες για να σαρώσουν την περιοχή μας.
Αυτό γινόταν σε  συχνά χρονικά διαστήματα και σε μία απ’ αυτές τις  επιδρομές έγινε και η Μάχη της Γλόγοβας(20-4-1944)   Τα βιώματά μου απ’ αυτή τη μάχη, που παρέμειναν ζωντανά στη μνήμη μου ως τα σήμερα θα εκθέσω, καθώς πλησιάζει και η ιστορική Επέτειος.
   Έφθασε ξαφνικά η είδηση ότι γερμανικές δυνάμεις και ταγματασφαλίτες ξεκίνησαν  για  επιδρομή στην περιοχή μας! Όλοι ταραχτήκαμε! Αυτό είχε σα συνέπεια καταστροφές, λεηλασίες και σκοτωμούς!
Το χωριό μας τότε  ανάσπιτα πήρε τα βουνά και τα λαγκάδια για τη σωτηρία του. Οι  Γερμανοί  έρχονταν πιθανώς από Καλάβρυτα-Λάδωνα, θα έφθαναν στη Γλόγοβα και το ερώτημα για μας ήταν: Θα πάνε προς Βαλτεσινίκο, προς Γλανιτσιά ή αλλού; Ποιος το ήξερε; Γι’ αυτό στο χωριό δεν έμεινε «ψυχή ζώσα». Εννοείται άνθρωποι και ζώα  και λογής υπάρχοντα εξαφανίστηκαν, κρύφτηκαν!
 Το χωριό έμοιαζε νεραϊδοπαρμένο!...
  Η οικογένειά μου, ακολουθώντας το ρεύμα της φυγής, βρέθηκε στον Άγιο Θόδωρο, απόμερο ως γνωστο μέρος, και φιλοξενήθηκε στο καλύβι του Λια Φουρνόδαυλου (Λιακούλια), που ήταν πρώτος ξάδερφος του πατέρα μου. Μας προσέφεραν καλή φιλοξενία οι άνθρωποι και μας άφηναν να βόσκουμε τα λίγα προβατάκια που είχαμε στα χωράφια τους. (Νάναι καλά οι ζώντες, Θεός συγχωρέσοι τους Απελθόντες!) Πολύς κόσμος είχε καταφύγει στον Άγιο και βολευόταν όπως-όπως. Ήταν βέβαια και η βρυσούλα εκεί και εξασφάλιζε το νεράκι.
    Ήταν  προχωρημένος Απρίλης. Η ατμόσφαιρα ήσυχη, καθαρή, ανοιξιάτικη φύση, χορτάρια πολλά. Φόβος φανερός δεν υπήρχε. Φαινόταν μια κινητικότητα των ανδρών, γιατί απουσίαζαν  από τις οικογένειές τους πολλές ώρες, αλλά για τους μικρούς αυτό δεν ήταν πρόβλημα. Υπήρχε πάντως διάχυτη η υποψία ότι, από στιγμή σε στιγμή, κάτι θα γινόταν  με τους Γερμανούς. Πληροφορία όμως καμία! Οι μεγαλύτεροι  είχαν βέβαια την ευθύνη για  την ασφάλεια όλων μας και ο νους τους ήταν πάντοτε στις κινήσεις των Γερμανών.
 Τα μάτια τους προς τη Γλόγοβα, όπου είχαν φθάσει οι επιδρομείς!
 Εκείνη την ημέρα βρισκόμουνα  αμέριμνος σε μια «παραβόλα», λίγο πιο πέρα από το καλύβι, κι έβοσκα τα πρόβατα. Εκείνα έτρωγαν το προφαντό χορτάρι κι εγώ ευχαριστημένος προσπαθούσα να κάμω από καλαμιές  ένα σουράβλι, κάτι τέτοιο. Αίφνης, μέσα στη γαλήνη ακούω ένα φοβερό ορυμαγδό από όπλα κάθε τύπου, που με κατατρόμαξε! Κατάλαβα αμέσως: Γίνεται μάχη αντάρτες με τους Γερμανούς! Είπα. Έστρεψα με τρόμο το βλέμμα μου προς τη Γλόγοβα, αλλά τίποτε δεν διέκρινα, ήταν μεγάλη η απόσταση. Ωστόσο οι πυροβολισμοί στη αρχή ήσαν τόσο πυκνοί που δεν ξεχώριζες παρά μια αντάρα και μια βοή, ένα χαλασμό. Αυτό το σκηνικό κράτησε για αρκετά λεπτά και ύστερα αραίωσαν κάπως τα πυρά. Δεν είχα καταλάβει τι γινόταν. Τελείωσε η μάχη;
 Αργότερα που διάβασα  την ιστορία για τη μάχη, έμαθα πως την ώρα εκείνη γινόταν πάλη σώμα με σώμα! Με λόγχες, με υποκόπανους, με μπουνιές και με μαχαίρια! Τρέμω και φρίττω τώρα αναλογιζόμενος τη φριχτή εκείνη εικόνα! Εγώ περίμενα πολλούς πυροβολισμούς να απολαμβάνω τη μάχη (τόσο μου έκοβε)  ακουστικά κι εκεί  γινόταν το βάρβαρο και απάνθρωπο θέατρο της σφαγής!
 Το πώς εξελίχθησαν τα γεγονότα και η μάχη ως και τα αποτελέσματα, τα έγραψε η ιστορία. Εγώ τότε το μόνο που έμαθα το βράδυ ήταν ότι κι ο πατέρας μου έλαβε, ως εφεδρικός, μέρος στη μάχη της Γλόγοβας. Μαζί με άλλους χωριανούς , οπλισμένοι με γκράδες κυρίως, έκαναν την ομάδα των Γλανιτσιωτών. Ακροβολίστηκαν στο  κερπινιώτικο ύψωμα και είχαν αποστολή να αμυνθούν, αν οι Γερμανοί κινούνταν  προς Κερπινή-Γλανιτσιά!
Ευτυχώς δεν χρειάστηκε , αλλιώς θα κλαίγανε πολλές μάνες και παιδιά!
 Πάντως χειροπιαστό τεκμήριο της μάχης της Γλόγοβας και της νίκης των ανταρτών είχα την άλλη μέρα που φέρανε στον Άγιο Θόδωρο αιχμαλώτους Γερμανούς. Έγινε χαμός από τους ντόπιους να ιδούν τα ζωντανά λάφυρα. Βέβαια μαζί με τα χαρά η ανασφάλειά μας τώρα ήταν πολύ μεγάλη, γιατί λογικά περιμέναμε γρήγορα άλλο απόσπασμα Γερμανών, πιο σκληρό και αδυσώπητο. Τρέμαμε τα αντίποινα που ήσαν ως γνωστόν ανυπολόγιστα. Γι αυτό η μάνα μου δε με άφηνε να κατέβω στον Άγιο να ιδώ από κοντά  για πρώτη φορά Γερμανούς, ενώ είχα διακαή επιθυμία ανάμικτη (δεν το κρύβω) με κάποια φοβία. Ήθελε να είμαι δίπλα της  μήπως ανά πάσα στιγμή χρειασθεί να φύγουμε από το καταφύγιό μας.
 Εγώ όμως ξεγλίστρησα για λίγο και κατέβηκα χαμηλότερα κοντά στον  Άγιο και πίσω από μια σφήνα έβλεπα καθαρά τι γινόταν. Είδα στο περίβολο πολύ κόσμο, πολίτες, αντάρτες και ξεχώρισα καθαρά και μερικούς Γερμανούς που κάθονταν. Τους κοίταγα με πολύ ενδιαφέρον. Θυμάμαι ότι ήσαν καλοντυμένοι, ροδαλοί, πολύ αισιόδοξοι κι ένας απ’ αυτούς, προφαντός ροδοκόκκινος άνδρας, ήταν γελαστός, σα να μην  «έτρεχε» τίποτε! Τους κοίταγα πολλή ώρα. «Καλύτεροι από μας, είπα με αφέλεια, είναι αυτοί  στο παρουσιαστικό». Σα να ζήλευα που ο πατέρας μου και οι άλλοι άνδρες του χωριού, πεινασμένοι, κακοντυμένοι, ταλαιπωρημένοι, στερούσαν στην εμφάνιση  απ’ αυτούς τους «ωραίους άνδρες». Ως γνωστό, μετά από λίγες ημέρες, οι αιχμάλωτοι αυτοί εκτελέστηκαν για να  επιβεβαιωθεί κι απ’ αυτό  η φρίκη των πολέμων.
 69 χρόνια πέρασαν από τότε και τα γεγονότα εκείνα παραμένουν στη μνήμη μου ζωντανά, όπως προείπα.. Σήμερα εκείνα τα βιώματα  ενεργοποιήθηκαν πάλι, καθώς η επέτειος της μάχης πλησιάζει και καθώς οι ερεθισμοί πυκνώνουν γύρω από τους σημερινούς Γερμανούς. Συνειρμικά βέβαια, χωρίς να εξισώνονται απόλυτα τα τότε με τα τώρα.
Mygdaliotis

7 σχόλια:

  1. Μπράβο Mygdalioti,καλό θα ήταν -αν μπορούσες- να έγραφες και ονόματα Μυγδαλιωτών που έλαβαν μέρος στη μάχη,ή αν κάποιος άλλος ξέρει ποιοί πολέμησαν ας τους αναφέρει,πιστεύω θα είναι τιμή στη μνήμη τους αυτή η αναφορά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Στη μνήμη αυτών που έπεσαν για την πατρίδα



    ΕΔΩ


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Μια αριστοτεχνικά στημένη ενέδρα είχαν τοποθετήσει οι επιτελείς του ΕΛΑΣ απέναντι σε μια επίλεκτη γερμανική δύναμη 350 ανδρών, με το 2ο Τάγμα του 12ου Συντάγματος, με Δ/τη τον Χρίστο Γαλανόπουλο (Κένταυρο) και καπετάνιο τον Σπύρο Μαντέλη (Καραϊσκάκη). Το 2ο Τάγμα του 6ου, με Δ/τη τον Δημήτρη Παπαϊωάννου και καπετάνιο τον Ηρακλή Τζάθα.

    Οι Γερμανοί βρίσκονταν μέσα στη Γλόγοβα. Ξεκίνησαν τα ξημερώματα ακολουθώντας τον δρόμο που περνούσε μέσα από τη θέση της ενέδρας. Σε κλάσματα δευτερολέπτων τα όπλα των ΕΛΑΣιτών κτυπούν από όλες τις πλευρές τους Γερμανούς που στο μεταξύ είχαν εισέλθει για τα καλά στο πέταλο της ενέδρας. Οι νεκροί σωριάζονται χωρίς να προλάβουν ν' αντισταθούν, ενώ οι υπόλοιποι πετούν τα όπλα τους και τρέπονται σε άτακτη φυγή. Από τους 350 Γερμανούς και ταγματασφαλίτες σώθηκαν μόνο 60. Ο ΕΛΑΣ πήρε άφθονο πολεμικό υλικό και 30 ζώα φορτωμένα με το πλιάτσικο που είχαν κάνει οι ταγματασφαλίτες στο πέρασμά τους από τα χωριά. Την άλλη μέρα οι Γερμανοί, αφού έκαψαν όλα τα σπίτια της Γλόγοβας, αναχώρησαν για την Τρίπολη".


    Υ/Γ Μια ακόμα πληροφορία για τον τόπο μας. Κάπου είχα παλιά ένα βιβλίο με αναλυτικότατη περιγραφή και με μαρτυρίες και δικών μας γλανιτσιωτών, αλλά δεν το βρίσκω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ο πατριώτης μας μυγδαλιώτης περιέγραψε με άλλη οπτική μια μάχη της κατοχής, αυτήν ενός μικρού παιδιού. Αν μου επιτρέπει, όχι να σχολιάσω αλλά να προσθέσω στο πόνημά του (για την ιστορία στους νεότερους) ότι η μάχη αυτήη δόθηκε από τον ΕΛΑΣ. Πήρε μέρος το εφεδρικό τμήμα Γλανιτσιάς- Κερπινής υπό την καθοδήγηση του πατριώτη μας συνταγματάρχη Παπαναστασίου και είχαν ακροβολιστεί στα κερπινιώτικα αμπέλια. Κάπου είχα ένα βιβλίο με αναλυτικότατη περιγραφή και με ονόματα πατριωτών μας, αλλά βλέπεις " ου γαρ μόνον έρχεται" δεν το βρίσκω.

    Για την μνήμη όσων αγωνίστηκαν και δεν ζουν και για την τιμή όποιων ζουν να ακούσει (όποιος θέλει) τον ύμνο του ΕΛΑΣ



    ΕΔΩ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τώρα εξηγώ την περιγραφή που εκανε η μάνα μου με έναν Γερμανό στην βρύση στον Αγιοθόδωρο.
    Έλεγε: Ήταν ένας νέος στρατιώτης κακοπερασμένος, με βρώμικα ρούχα κοντά στην βρύση. Πρέπει να δίψαγε και κανείς δεν του έδινε σημασία.Τον κλωτσάγανε. Έπιασα με το τσουκάλι νερό να του δώkω. Το στόμα του ήταν στραβομουτσουνιασμένο και φαινόταν τραυματισμένος. Είχε πολύ κόσμο κοντά στην βρύση και ούτε νερό δεν άδειαζες να πιάσεις. Εκεί που πήγα να του δώκω νερό να πιεί, μου φώναξε η ........πατριώτισά μας.
    __Ντίναινα φύγε απο κεί μωρή, στούς εγκληματίες των ανδρών μας πάς να δώκεις νερό.
    __Εγώ όμως δεν την άκουσα . Του έδωκα και ήπιε νερό μέχρι που χόρτασε. Με κοίταξε σαν να ήθελε να με ευχαριστησει.
    Ψυχούλες ήταν κι αυτοί σε ξένον τόπο....

    B.G.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. κατσιμιγας,ελαβε μερος,στην πραγματικη μαχη,χειριζομενος το μοναδικο πολυβολο του ανταρτικου τμηματος,ηταν ο ανθρωπος που εριξε την πρωτη ριπη,αφηνοντας,ψυχραιμα την γεμανικη φαλαγγα να μπει για τα καλα στην ενεδρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  7. Για τον αείμνηστο Κατσιμίγα έχω να προσθέσω τα εξής:
    Μετά το 1949 ήταν καταζητούμενος από τις αρχές και κρυβόταν σε διάφορα σπίτια στην Τρίπολη.Ένα πρωί φθινοπωρινό χτύπησε η πόρτα του σπιτιού που έμενα και ανοίγοντας είδαμε τον Κατσιμίγα να μπαίνει και μας ζήτησε να τον κρύψουμε για μια ημέρα. Φοβηθήκαμε λίγο για τις συνέπειες, αλλά τον δεχτήκαμε και τον "κρύψαμε" κάτω από το κρεββάτι της κρεβατοκάμαρας.Ήταν ημίκοντος, πράος, ψύχραιμος και σφριγηλός. Εγώ,μικρό παιδί,ανάλαβα να του φέρω τσιγάρα. Μούδωσε χρήματα και από ένα περίπτερο αγόρασα ένα πακέτο και το μεσημέρι τον βρήκα ακόμα κάτω από το κρεββάτι.Έλεγα μέσα μου: Αν μάντευε ο περιπτεράς για ποιον είναι τα τσιγάρα!.
    Το άλλο πρωί που ξύπνησα είχε φύγει από τα σπίτι. Ούτε τον ξανάειδα.
    Λίγο αργότερα έμαθα τα μαντάτα για τον συγχωρεμένο πατριώτη μας!.

    ΑπάντησηΔιαγραφή